DZIEDZICZENIE UMASZCZENIA U WHIPPETA

DZIEDZICZENIE UMASZCZENIA U WHIPPETA.

Opracowanie Dorota Wysocka

I. Podstawy genetyki , czyli o tym, jakie geny warunkują umaszczenie u psa.

3. Modele dziedziczenia umaszczenia u whippetów.

* * *

I. Podstawy genetyki , czyli o tym, jakie geny warunkują umaszczenie u psa.

U psa umaszczenie warunkuje 11 ,a według niektórych autorów 10 loci ( różnych miejsc na chromosomie) , w których znajdują się ułożone parami geny ( allele).

Loci te oznaczone są różnymi literami alfabetu.

U psów za produkcję pigmentu ( barwnika) odpowiedzialny jest locus B ( black/brown) i w zalezności od tego, czy znajduje się w nim gen B ( dominujący) , odpowiedzialny za wytwarzanie czarnego barwnika melaniny , czy recesywny gen b , warunkujący produkcję barwnika brązowego – eumelaniny , pies będzie czarny z czarnymi wargami i ciemnym okiem, lub brązowo-czekoladowy z takim samym nosem, wargami , oraz jaśniejszym okiem.

Rys. 1 i Rys.2.

Whippet w tym przypadku jest zawsze dominującą homozygotą BB , nie opisano w literaturze psów tej rasy o umaszczeniu czekoladowym ( jak labrador, czy wodołaz).

W następnym, podstawowym locus A ( agouti) geny odpowiedzialne są za strefę rozmieszczenia pigmentu.

I tutaj wyróżniamy następujące geny:

- dominujący gen A odpowiadający za jednolite zabarwienie włosa czarną melaniną , psy posiadające ten gen w swym genotypie zawsze są koloru jednolicie czarnego. Niezależnie czy będą homozygotą AA , czy heterozygotą A- … jakikolwiek inny recesywny gen z tego locus.

Rys.3 i 3a

- recesywny gen ay ( yellow) , psy mające w genotypie parę ay-ay mają kolor sierści złoto-rudy , gdyz ich organizm wytwarza żółty barwnik zwany feomelaniną.

Rys.4, rys.4a

O intensywności ( nasyceniu) tego koloru decydują geny (modyfikatory, rozjaśniacze) z innych loci (C i P), ale o tym później.

Jako, że gen ay jest recesywny heterozygoty A-ay też będą fenotypowo czarne.

Te dwa powyżej przedstawione geny z locus A odgrywają najważniejszą rolę w umaszczeniu whippeta .

W locus A występują też geny :

- aw ( wilczasty lub agouti) tutaj czarna melanina rozmieszczona jest strefowo na włosie, na jego końcu, umaszczenie to charakterystyczne jest np. dla malamutów ( u whippeta nie występuje, dlatego nie będziemy się nim zajmowac)

Rys.5

-as – umaszczenie czaprakowe ( charakterystyczne np. dla owczarka niemieckiego, lub ogara polskiego )

Rys.6

- at – podpalanie ( doberman, rottweiler) u whippetów występuje niezwykle rzadko, dlatego tez go sobie pominiemy.

Rys.7.

Geny z locus A pozostają pod wpływem modyfikatorów z innych loci , powodujących np. rozjaśnienie koloru rudego ( zwłaszcza genów z locus C).

Ale pozostańmy przy konkretach.

Ustaliliśmy, ze whippet jest homozygotą BB , czyli w jego skórze znajduje się czarny barwnik melanina. Ale przecież bardzo często bywają psy tej rasy o umaszczeniu błękitnym, lub błękitnym pręgowanym. I tu dochodzimy do locus D.( dilution )-rozwodnienie.

Pary genów z tego locus decydują o rozmyciu pigmentu czarnego do błękitnego, a brązowego do srebrno-płowego ( jak wyżeł weimarski) .

Występuje tu gen

- dominujący D ( barwa intensywna , nie rozmyta)

- recesywny d ( rozmycie pigmentu)

Umaszczenie błękitne to BBdd ( szare futro, szare wargi i nos, jaśniejsze oko) .

Rys.8 , 8a

Natomiast osobnik o wzorze BBDd będzie czarny fenotypowo, ale nosicielem recesywnego genu d, przy skojarzeniu z identyczną heterozygotą BBDd da między innymi homozygotycznego potomka BBdd – błękitnego.

Psy posiadające geny dd będą w zależności od alleli z locus A i E :błękitne, błękitne-pręgowane

Rys 9. i 9a

, lub płowe ( rude) z błękitnymi końcówkami włosa , co w efekcie da nam kolor izabelowaty ( płowy z błękitnym nalotem i/lub maską).

Rys.10.

Następnym ważnym miejscem na chromosomie whippecim jest locus E (extention) . Geny z tego miejsca odpowiadają za rozłożenie czarnego pigmentu na ciele psa. Najczęściej są rozpatrywane wspólnie z genami z locus A , aby obraz umaszczenia był pełniejszy. Występują tu geny:

- dominujący gen E –normalne, jednolite rozłożenie melaniny na ciele psa ( i tak whippet o genotypie ayay- EE będzie w kolorze rudym z ciemnym nalotem ( u cocker spanieli takie umaszczenie nazywamy sobolowym)).

Rys.11 i rys.12

- Em –rozłożenie czerni na krańce ciała , co w efekcie daje nam maskę u psa ( whippet ayay-EmEm to rudy pies z czarną maską )

Rys.13

- recesywny gen e – ogranicza występowanie czarnego pigmentu bez wpływu na pigment rudy ( feomelaninę) , ale tylko we włosie, oko pozostaje ciemne. Psy o genotypie ayay-ee są rude, bez czarnych włosów. Natomiast psy AA-ee ( pomimo że gen A jest dominującym genem warunkującym jednolicie czarny kolor ) będą koloru mocno rudego ( seter irlandzki, kocker spaniel)

Rys.14

–gen e jest więc epistatyczny do genow z locus A. U whippetów nie występują

jednak osobniki o tym ostatnim genotypie ( jest on opisywany też u charta polskiego .) Psy z takim układem genów mogą dawac z sobolowym partnerem czarne potomstwo ( co nigdy nie było udokumentowane w rasie whippet).

- Ebr ( istotny dla naszego whippeta) od brindle- pręgowanie . Ten gen w zestawieniu z allelem ayay da nam psa rudego pręgowanego. Jeśli zaś dodatkowo dojdzie nam gen Em , czyli piesek ayay-EbrEm otrzymamy psa rudego pręgowanego z czarną maską. ( no chyba że dodamy allel dd to maska i pręgi będą błękitne).

Gen Ebr , oprócz genów z locus A , odgrywa istotna rolę w podstawowych umaszczeniach wyróżnianych w rasie whippet.

Rys.15 i 15_1

Żeby obraz kolorystycznych możliwości whippeta był pełniejszy ( i bardziej skomplikowany hehe) dodajmy teraz białe znaczenia, czyli locus S ( spotting) –plamistość.

Geny z tego locus są zależne od modyfikatorów, dających cały wachlarz różnorako rozmieszczonych białych znaczeń na ciele.

-gen S (self color) –pies w kolorze podstawowym ( czarny, rudy, pręgowany) bez białych znaczeń.

Rys. 16a , 16 i 15a

- gen si ( irish spotting) -znaczenia irlandzkie , czyli białe skarpetki, krawat, czubek ogona i strzałka na kufie

Rys.17 , Rys.17a

- gen sp (piebald) – srokate, łaciate- biel pokrywa duży obszar ciała , kolor podstawowy widoczny w postaci kolorowych łat.

Rys.18 i 18a i 18b

- gen sw ( extreme white) –skrajnie duże obszary bieli , kolor podstawowy ograniczony do głowy ( np. biały bullterrier).

Rys.19 i 19a

Teraz , aby dopełnic wizerunek kolorystyczny naszego psa wrócę do wspomnianego wyżej

locus C ( color) odpowiadającego za rozjaśnienie barwy. Geny z tego locus to:

- gen C – normalne produkcja melaniny, feomelaniny, brak rozjaśnienia, kolor intensywny

- gen cch ( szynszyla) ogranicza produkcję żółtej feomelaniny , bez wpływu na melaninę ( czerń) . Jest to gen odpowiadający za rozjaśnienie rudości warunkowanej genem ay do beżu, jasnego kremu, prawie bieli ( ale oczy pozostają ciemne) .

Rys.20 i 20a

-gen cd warunkuje białe umaszczenie poprzez ograniczenie produkcji melaniny we włosie, bez zmiany barwy oczu i nosa.

Rys.21

-gen cb jasnoszare umaszczenie i niebieskie oczy

Rys.22 i 22a

-gen c – recesywny albinotyczny białe umaszczenie z różowym okiem i nosem ( u psów opisywane niezmiernie rzadko).

Za rozjaśnienie pigmentu odpowiadają tez geny z locus P ( pink eyed)

Recesywny allel pp całkowicie redukuje ciemny pigment , taki pies jest całkowicie biały i ma różowe oczy. Whippety są jednak chyba zawsze dominująca homozygotą PP , a za rozjaśnienie odpowiada przed wszystkim gen cch z locus C.

W rasie możliwe, choć rzadsze jest jeszcze oddziaływanie genów z locus T ( ticking) – nakrapianie, deresz. Charakterystyczne dla setera angielskiego i wyżłów)

Rys.23.i 23a

- gen T – małe ciemne plamki na białym tle

- gen t – brak nakrapiania.

Kolejny locus G ( greying) – szarzenie, siwienie.

Rys.24

-gen G- stopniowe rozjaśnienie z wiekiem czarnego koloru sierści do barwy szarej, lub błękitnej ( kerry blue terier, deerhound) ale nos i wargi pozostają czarne

-gen g –brak szarzenia

Na dobrą sprawę nie wiadomo, czy geny G występują u whippeta , czy na przykład siwienie czarnej maski w młodym wieku jest spowodowane tym genem.

Jeszcze innym jest locus K.

Geny tutaj umiejscowione odgrywają kluczową rolę w produkcji czarnego pigmentu u jednych ras ( uwaga! Tutaj wymieniany jest whippet, oprócz greyhounda i doga niemieckiego), natomiast u innych są bez znaczenia.

W swoich badaniach Kerns wskazywał na to, że dominująca czerń (przypisywana allelowi AA z locus aguti) w tych rasach pojawia się w loci K i jest genotypem epistatycznym , czyli oddziałującym na locus A na fenotyp płowy/sobolowy. :-/

Jeśli do tej pory wszystko było jasne, to teraz troszkę się zagmatwało….

Pominę omawianie locus M ( merle) – marmurkowy , whippety posiadają w tym locus geny mm, bez wpływu na redukcje pigmentu do umaszczenia blue-merle – marmurkowego ( takiego jak u owczarka collie, albo doga niemieckiego.)

Rys.25

* * *

II . Modele umaszczenia whippetów.

No dobrze, podwaliny genetyki mamy za sobą, przejdźmy teraz do zagadnienia modeli podstawowych umaszczeń u whippeta . Jeśli uprościmy sobie troszkę pomijając białe znaczenia , nakrapiania, odcienie rudości , występowanie maski, czy ciemnego nalotu na rudym tle , oraz przyjmiemy że błękitny to czarny ( tylko rozmyty) to zostaną nam barwy podstawowe , czyli czarny, rudy-pręgowany, rudy.

Rys.26, 26a, Rys.27, Rys28

W celu uproszczenia też będę celowo rozpatrywac tylko loci A i E , pomijając celowo pozostałe 9 loci odpowiedzialnych za inne cechy umaszczenia ( np. rozjaśnienie rudości do beżu, rozmycie czerni do błękitu, białe znaczenia na podstawowych kolorach itp.)

Tak więc geny odpowiedzialne za te 3 umaszczenia to następujące geny z dwóch miejsc ( loci A i E) na psim chromosomie, czyli :

z locus A:

- gen A ( dominujący, warunkujący jednolite wysycenie czarnym pigmentem , maśc czarną )

- gen ay ( recesywny , warunkujący wytwarzanie przez organizm psa barwnika żółto-rudego,

dający maśc rudą )

z locus E:

- gen E ( warunkujący normalne, jednolite rozłożenie melaniny na ciele , może dawac ciemny

nalot na rudym tle , lub po prostu daje obecnośc ciemnego ( czarnego ) włosa w

umaszczeniu )

- gen Ebr ( odpowiadający za strefowe rozłożenie czarnych włosów w postaci pręgowania )

- gen Em ( warunkujący obecność czarnej maski )

Oczywiście w każdym z loci geny występują parami – w allelach ( czyli w każdym locus tylko dwa geny ),

a w gamecie ( komórce rozrodczej) obecny jest tylko jeden gen z każdego locus, co przy połączeniu się dwóch gamet daje nam znowu parę genów ( allel) , po jednym od każdego z rodziców.

Whippety czarne to nosiciele dominującego genu A ( odpowiadającego za jednolite zabarwienie włosa czarną melaniną) . Mogą to być homozygoty AA ( bez epistatycznego recesywnego allelu ee z loci E , który ogranicza występowanie melaniny we włosie , bez wpływu na wytwarzanie żółtej feomelaniny.) , lub heterozygoty Aay . Według Kernsa czarne dominujące umaszczenie u whippeta warunkuje też gen z locus K , który oddziaływuje na allel ayay.

Whippety pręgowane to homozygotyczne allele ayay ( bez genu A) z genem Ebr w locus E.

Whippety rude bez pręgowania to także homozygoty ayay ( bez chocby jednego genu A ), nie posiadające w swym genotypie genu Ebr , w zamian z locus E występowac mogą geny E , oraz Em .

Zasada jest jedna, nie ma genu Ebr, nie ma pręgowania, a jeśli jest gen Ebr, to piesek będzie zawsze pręgowany.

Ani pies całkowicie rudy , ani rudy- pręgowany nie może miec w loci A genu A, gdyż gen ten jako dominujący da nam zawsze czarne umaszczenie.

Teraz dla przykładu modele takich umaszczeń:

WHIPPETY CZARNE:

W myśl zasady , że obecnośc genu A ( chocby tylko jednego ) w locus A zawsze da nam czarnego fenotypowo psa.

1. AA-EE – czarna homozygota ,( podwójny gen A z locus A daje nam czarny pigment , a podwojny gen E w locus E daje równomierne rozmieszczenie tej czerni na ciele. )

2. AA – EmEm - również homozygota ( A –czerń , Em – czarna maska ; co w efekcie i tak da nam calutkiego czarnego psa)

3. AA- EbrEbr – homozygota ( tutaj geny pręgowania Ebr również są bez znaczenia dla naszego oka, bo pies z genem A zawsze będzie czarny )

4. AA- EEm – homozygotyczny w locus A, ale heterozygotyczny ( mieszany) w locus E ( fenotypowo czarny )

5. AA- EEbr – podobnie jak powyżej

6. AA- EmEbr – czarny

7. Aay- EE – heterozygotyczny w locus A ( oprócz genu czerni A, jest tez gen rudości ay, ale ponieważ ten pierwszy jest dominujący nad tym drugim, pies także będzie zawsze czarny)

8. Aay- EEm – heterozygota koloru czarnego ( znowu dominacja genu A )

9. Aay- EEbr – podobna sytuacja

10. Wszelkie inne kombinacje genów E, Em , Ebr w locus E , w zestawieniu z kombinacją Aay w locus A. ( Aay- EmEm; Aay- EbrEbr ; Aay- EmEbr)

WHIPPETY PRĘGOWANE:

Tutaj obowiązuje zasada, ze w locus A , nie ma genu A, w locus E natomiast zawsze jest gen Ebr.

1. ayay – EbrEbr ( homozygota genów ay , odpowiadających za wytwarzanie żółtego barwnika –feomelaniny i homozygota genów pręgowania w locus E)

2. ayay- EbrE ( homozygotyczny w locus A, heterozygotyczny w locus E , prawdopodobnie może mieć też ciemny nalot )

3. ayay- EbrEm ( tutaj, poprzez obecnośc w locus E genu odpowiadającego za pojawienie się czarnej maski nasz whippet będzie pręgowany z czarną maską.)

WHIPPETY RUDE (bez pręgowania)

Zasada brzmi, ze pies rudy nie może miec genu A w locus A , ani genu Ebr w locus E.

1. ayay- EE – homozygota ( całkowicie rudy bez maski, prawdopodobnie dzięki obecności genu E także z ciemnym nalotem )

2. ayay- EEm – rudy pies z czarną maską ( prawdopodobnie tez z nalotem)

3. ayay- EmEm – rudy z maską .

Znając uproszczone ( bardzo uproszczone ;-)) modele umaszczenia u whippeta możemy wreszcie przejść do ich przekazywania potomstwu.

* * *

III. Modele dziedziczenia umaszczenia u whippetów.

Ponieważ w genotypie rudych whippetów nie występują geny A ( czerni) i geny Ebr ( pręgowania) , po dwóch rudych rodzicach mogą urodzic się tylko i wyłącznie rude dzieci.

Można tez przyjąc twierdzenie , że umaszczenie to jest recesywne w stosunku do maści czarnej i pręgowanej.

Ze względu na złożonośc całego modelu umaszczenia przyjmuję w uproszczeniu , że kolor rudy to także wszystkie jego odcienie ( czerwony, płowy, beż, krem, ecri, żółty, oraz przyżółcony biały , a także izabelowaty , czyli płowy z błękitnym nalotem.)

Żeby jeszcze bardziej uprościc , pominę występowanie w locus E genu Em –maski , przyjmując, że geny E i Em to po prostu brak pręgowania. Pozostawiam więc tylko symbol E, oznaczający brak pręg.

Dwa rude psy.

Zatem nasz rudy whippet ( ayay – EE ) skojarzony z drugim rudym psem (ayay- EE )

urodzi nam w 100% ayay- EE potomstwo. Czyli fenotypowo wszystkie jak jeden rude.

Oczywiście jeśli uwzględnimy występowanie genu maski Em , częśc potomstwa będzie tą maskę dziedziczyc , inne urodzą się bez masek, ale to już bardziej szczegółowa część rozważań.

Rudy i pręgowany pies.

Teraz skrzyżujemy rudego psa z pręgowanym.

Przy potomstwie podaję statystyczne wartości procentowego udziału danego umaszczenia.

W tym miejscu muszę zaznaczyc, że statystykę rozpatrywac należy w odniesieniu do dużej ilości miotów, a nie pojedyńczych szczeniąt w miocie , gdyż w tym drugim przypadku często nas ona zawodzi. ( np. statystycznie rodzi się 50% osobników płci męskiej i 50% płci żeńskiej , a o tym, ze w pojedynczym miocie bywa bardzo różnie wie chyba każdy ).

a) rodzice możliwe potomstwo

rudy (ayay- EE) rude (ayay- EE ) – 75 %

+ pręgowane (ayay-EEbr) - 25%

pręgowany (ayay-EEbr )

b) rodzice możliwe potomstwo

rudy (ayay- EE)

+ pręgowane (ayay- EEbr) – 100%

pręgowany (ayay- EbrEbr)

Dwa pręgowane psy.

a) rodzice możliwe potomstwo

pręgowany (ayay- EbrEbr)

+ pręgowane (ayay- EbrEbr) – 100%

pręgowany (ayay- EbrEbr)

b) rodzice możliwe potomstwo

pręgowany (ayay- EbrEbr) pręgowane (ayay- EbrEbr ) -75%

+ pręgowane (ayay- EEbr) - 25%

pręgowany (ayay- EEbr)

Fenotypowo wszystkie są pręgowane.

c) rodzice możliwe potomstwo

pręgowany (ayay- EEbr) rude (ayay- EE) - 25%

+ pręgowane (ayay- EEbr) - 50%

pręgowany (ayay- EEbr) pręgowane (ayay- EbrEbr)- 25%

Fenotypowo 75% szczeniąt będzie pręgowanych ,a 25% rudych.

Reasumując, po dwóch pręgowanych rodzicach otrzymamy od 75% do100% pręgowanych psów , ale możliwe jest tez urodzenie się rudych szczeniąt , jednak statystycznie nie więcej niż 25%.

Nadal pomijam występowanie maski u psów ,traktując ją jako cechę drugorzędną ( choc gen Em ją warunkujący występuje w uwzględnianym locus E.)

Pod pojęciem pręgowany umieściłam zarówno psy o kolorze pręg błękitnym, jak i te z czarnymi pręgami.

I tak dochodzimy do psów czarnych.

Ponieważ u whippetów tej maści jest 6 możliwych modeli tego umaszczenia, możliwości krzyżowania jest znacznie więcej. Przypomnę, że czarny pies może by homozygotą dwóch genów AA w locus A :

AA-EE

AA-EEbr

AA-EbrEbr

Oraz czarną heterozygotą , mając w locus A jeden gen A i drugi ay:

Aay-EE

Aay-EEbr

Aay-EbrEbr

Dwa czarne psy.

Krzyżując ze sobą dwa psy czarne homozygotyczne (AA) , niezależnie od posiadanej przez nie pary genów w locus E , zawsze otrzymamy czarne potomstwo z podwójnym genem AA w locus A.

Jako przykłady:

rodzice możliwe potomstwo

czarny (AA-EE)

+ czarne ( AA- EEbr)- 100%

czarny (AA-EbrEbr)

rodzice możliwe potomstwo

czarny (AA-EEbr) czarne (AA-EEbr)- 25%

+ czarne (AA-EbrEbr) - 75%

czarny (AA- EbrEbr)

Fenotypowo 100% czarnego potomstwa.

Oba psy czarne , jeden homozygota AA , drugi heterozygota Aay ( niezależnie od genów

w locus E ) otrzymamy 100% czarnego potomstwa.

rodzice możliwe potomstwo

czarny (AA-EE)

+ czarne (AA-EE) - 50%

czarny (Aay-EE) czarne (Aay-EE) - 50%

rodzice możliwe potomstwo

czarny (AA-EEbr) czarne (AA-EE) - 12,5%

+ czarne (AA-EEbr) - 25%

czarny (Aay-EEbr) czarne (AA-EbrEbr) – 12,5%

czarne (Aay-EE) - 12,5%

czarne (Aay-EEbr) - 25%

czarne (Aay-EbrEbr) -12,5%

Po 50% homozygot AA i 50% heterozygot Aay , 100% czarnych piesków.

Dwa psy czarne , oba heterozygotyczne Aay.

rodzice możliwe potomstwo

czarny (Aay-EE) czarne (AA-EE) - 25%

+ czarne (Aay-EE) - 50%

czarny (Aay-EE) rude (ayay-EE) - 25%

Fenotypowo czarnych psów 75% , rudych 25%.

rodzice możliwe potomstwo

czarny (Aay-EE) czarne (AA-EE) - 12,5%

+ czarne (AA-EEbr) - 12,5%

czarny (Aay-EEbr) czarne (Aay-EE) - 25%

czarne (Aay-EEbr) - 25%

rude ( ayay-EE) - 12,5%

pręgowane (ayay-EEbr) - 12,5%

Psów czarnych 75%, rudych 12,5%, pręgowanych 12,5%.

rodzice możliwe potomstwo

czarny (Aay-EEbr) czarne (AA-EE) 6,25%

+ czarne (AA-EEbr) - 12,5%

czarny (Aay-EEbr) czarne (AA-EbrEbr)- 6,25%

czarne (Aay-EE) 12,5%

czarne (Aay-EEbr)- 25%

czarne (Aay-EbrEbr)- 12,5%

rude (ayay-EE) - 6,25%

pręgowane (ayay-EEbr) - 12,5%

pręgowane (ayay-EbrEbr) - 6,25%

Statystycznie czarnych psów 75% , pręgowanych 18,75%, rudych 6,25 %.

rodzice możliwe potomstwo

czarny (Aay-EEbr) czarne (AA-EEbr) - 12,5%

+ czarne (AA-EbrEbr) - 12,5%

czarny (Aay-EbrEbr) czarne (Aay-EEbr) - 25%

czarne (Aay-EbrEbr) - 25%

pręgowane (ayay-EEbr) - 12,5%

pręgowane (ayay-EbrEbr)- 12,5%

Statystycznie czarnych psów 75% , pręgowanych 25% , nie ma rudych.

rodzice możliwe potomstwo

czarny (Aay-EE) czarne (AA-EEbr) 25%

+ czarne (Aay-EEbr)- 50%

czarny (Aay-EbrEbr) pręgowane (ayay-EE) - 25%

Czarnych 75% , pręgowanych 25%, nie ma rudych.

Reasumując , krzyżując dwa czarne whippety , z których przynajmniej jeden jest homozygotą AA zawsze otrzymamy 100% czarnego potomstwa.

Ale już krzyżując dwa czarne psy, oba heterozygotyczne Aay w locus A , statystycznie otrzymamy potomstwo w 75% czarne , oraz różny stosunek psów o umaszczeniu rudym i pręgowanym , razem nie przekraczający 25%.

Jeden pies czarny, drugi pręgowany.

Z połączenia czarnego homozygotycznego psa (AA) z jakimkolwiek psem pręgowanym , czy rudym w 100% otrzymamy czarne heterozygotyczne (Aay) potomstwo.

Inaczej wygląda sprawa , jeśli jeden osobnik jest czarny, ale heterozygotyczny (Aay) a drugi pręgowany heterozygotyczny.

rodzice możliwe potomstwo

czarny (Aay-EE) czarne (Aay-EE) - 25%

+ czarne (Aay-EEbr) - 25%

pręgowany (ayay-EEbr) rude (ayay-EE) - 25%

pręgowane (ayay-EEbr)- 25%

Czarnych 50% , pręgowanych 25%, rudych 25%.

rodzice możliwe potomstwo

czarny (Aay-EEbr) czarne (Aay-EE) - 12,5%

+ czarne (Aay-EEbr)- 25%

pręgowany (ayay-EEbr) czarne (Aay-EbrEbr)- 12,5%

rude (ayay-EE) - 12,5%

pręgowane (ayay-EEbr)- 25%

pręgowane (ayay-EbrEbr) - 12,5%

Czarnych 50%, pręgowanych 37,5%, rudych 12,5%.

rodzice możliwe potomstwo

czarny (Aay-EbrEbr) czarne (Aay-EEbr) - 25%

+ czarne (Aay-EbrEbr)- 25%

pręgowany (ayay-EEbr) pręgowane (ayay-EEbr) - 25%

pręgowane (ayay-EbrEbr) - 25%

Potomstwo to 50% czarnych i 50% pręgowanych psów , nie ma rudych.

Jeśli czarna heterozygota (Aay) zostanie pokryta pręgowaną homozygotą (ayay-EbrEbr)

zawsze otrzymamy w 50% czarne i 50% pręgowane potomstwo.

Oto przykłady :

rodzice możliwe potomstwo

pręgowany (ayay-EbrEbr) czarne (Aay-EEbr) - 50%

+ pręgowane (ayay-EEbr) - 50%

czarny (Aay-EE)

rodzice możliwe potomstwo

pręgowany (ayay-EbrEbr) czarne (Aay-EEbr) - 25%

+ czarne (Aay-EbrEbr) - 25%

czarny (Aay-EEbr) pręgowane (ayay-EEbr)- 25%

pręgowane (ayay-EbrEbr) - 25%

rodzice możliwe potomstwo

pręgowany (ayay-EbrEbr) czarne (Aay-EbrEbr) - 50%

+ pręgowane (ayay-EbrEbr)- 50%

czarny (Aay-EbrEbr)

Wniosek:

Ze skojarzenia czarnego heterozygotycznego whippeta (Aay) z pręgowanym zawsze otrzymamy 50% czarnego potomstwa i w zależności od tego czy pręgus był w locus E homozygotą EbrEbr , czy heterozygotą od 25% do 50% psów pręgowanych i rudych maksymalnie do 25%.

Pies czarny i pies rudy.

Ze skojarzenia czarnej homozygoty AA z psem rudym w 100% otrzymamy czarne potomstwo heterozygotyczne Aay ( w locus A).

Jeśli na tomista skojarzymy czarnego heterozygotycznego Aay psa z rudym otrzymamy następujące potomstwo:

rodzice możliwe potomstwo

rudy (ayay-EE)

+ czarne (Aay-EE) - 50%

czarny (Aay-EE) rude (ayay-EE) - 50%

rodzice możliwe potomstwo

rudy (ayay-EE) czarne (Aay-EE) - 25%

+ czarne (Aay-EEbr) - 25%

czarny (Aay-EEbr) rude (ayay-EE) - 25%

pręgowane (ayay-EEbr) - 25%

Czarnych 50% , rudych i pręgowanych po 25%.

rodzice możliwe potomstwo

rudy (ayay-EE) czarne (Aay-EEbr) - 50%

+ pręgowane (ayay-EEbr) - 50%

czarny (Aay-EbrEbr)

Czarnych 50% , pręgowanych 50% , nie ma rudych.

Reasumując, czarnego potomstwa urodzi się statystycznie 50% , a rudego i pręgowanego od 25%- 50% ( w zależności od tego, czy czarny pies nosi swoim genotypie gen Ebr i czy w tym locus E jest on pręgowaną homozygotą EbrEbr, czy tez nie jest. )

Na koniec podsumowanie.

Jako pewnik można przyjąć, że po dwóch rudych rodzicach urodzi się mogą tylko rude szczenięta. Żadnych czerni, ani pręgowań.

Na dobrą sprawę patrząc na naszego pręgowanego psa nie możemy określić jaki dokładnie ma on genotyp ( nawet rozpatrując tylko dwa loci) . Możemy jedynie przypuszczać, że pies pręgowany, który ze skojarzeń z rudymi i pręgowanymi sukami dał zawsze pręgowane potomstwo jest pręgowaną homozygotą. Jeśli wśród jego dzieci pojawiły się rudzielce , to znaczy , ze jest heterozygotyczny w locus E ( EEbr).

Sprawa jeszcze bardziej komplikuje się w przypadku potomstwa psów fenotypowo czarnych.

Jeśli czarny pies daje z każdego skojarzenia tylko czarne potomstwo, oznacza to, ze jest homozygotyczny w locus A (AA) . Narodziny takiego szczenięcia możliwe są tylko po obojgu czarnych rodzicach.

Po psach czarnych , które homozygotami (AA) nie są można otrzymać potomstwo czarne, pręgowane i rude, w różnych proporcjach, w zależności od tego, jakie umaszczenie ma ten drugi . Po obu czarnych heterozygotach otrzymamy statystycznie 75 % czarnych szczeniąt, jeśli jedno z rodziców jest czarne , a drugie rude, lub pręgowane, szczeniąt czarnych w miocie powinno być statystycznie 50%.

Nigdy nie otrzymamy czarnego psa po psie pręgowanym i rudym, ani dwóch pręgowanych, ani obu rudych. Szczenięta o czarnej maści rodzą się tylko po przynajmniej jednym czarnym rodzicu.

Opracowanie

Dorota Wysocka